Osobowość dyssocjalna to inaczej osobowość antyspołeczna, która wiąże sięz zaburzeniami w zakresie uczuciowości wyższej. Osoba dyssocjalna nie potrafi nawiązać głębszych kontaktów z otoczeniem, traktuje innych instrumentalnie i wykorzystuje ich dla osiągnięcia własnych korzyści. Jak rozpoznać osobowość dyssocjalną i jak ją diagnozować? Sprawdź!
Osobowość dyssocjalna — cechy
Osobowość dyssocjalna to antyspołeczne zaburzenie osobowości. Osoby mające zaburzenia dyssocjalne uważają, że najważniejsze jest zaspokajanie własnych potrzeb, bez względu na koszty i dobro innych. Ich działania są wynikiem chłodnej kalkulacji i dobrowolnego wyboru. Osoby dyssocjalne charakteryzują się następującymi cechami:
- są agresywne,
- mają skłonność do stosowania przemocy,
- są chłodne emocjonalnie,
- mają bardzo niski poziom współczucia i empatii wobec innych,
- mają tendencje do nieprzestrzegania obowiązującego porządku społeczno-obyczajowego.
Osoby dyssocjalne bardzo często wchodzą w konflikt z prawem. Szacuje się, że 50-80% osób skazanych, które przebywają w więzieniach, mieści się w kryteriach osobowości dyssocjalnej. Jednak rozpoznanie choroby nie jest czynnikiem wyłączającym odpowiedzialność za popełniane czyny. Niemniej jednak osoby antyspołeczne zawsze będą powodować szkody społeczne w celu realizacji własnych potrzeb.
Osobowość dyssocjalna — przyczyny
Lekarze uważają, że istnieje kilka przyczyn, które mają wpływ na kształtowanie się osobowości dyssocjacyjnej. Oto one:
Osobowość dyssocjalna: przyczyny środowiskowe:
- nieobecność jednego z rodziców w życiu dziecka z powodu separacji lub rozwodu,
- ciągłe kłótnie w domu, brak zainteresowania dzieckiem ze strony ojca, chwiejność rodzicielska i brak konsekwencji w wychowaniu,
- nadopiekuńczość matki, jak i jawne odrzucenie dziecka,
- prezentowana w mediach agresja oraz przemoc, oziębłość społeczna, znieczulica, społeczny narcyzm, przedkładanie osobistych korzyści nad dobro ogółu, manipulowanie uczuciami innych,
- wczesne doświadczenia „przestępcze” dziecka, np. kradzieże, bójki, rozboje.
Osobowość dyssocjalna: przyczyny fizjologiczne
- zmiany w EEG,
- niedojrzałość mózgu,
- dysfunkcje układu limbicznego, zawiadującego sferą emocjonalno-motywacyjną człowieka,
- czynniki genetyczne, np. dodatkowy chromosom Y (zestaw XYY sprzyja nadpobudliwości i agresji) w kariotypie.
Osobowość dyssocjalna — jak ją rozpoznać?
Osobowość dyssocjalną rozpoznaje lekarz psychiatra na podstawie wywiadu klinicznego, często we współpracy z psychologiem. Podczas diagnozowania choroby bierze się pod uwagę następujące kryteria:
- brak empatii, chłód emocjonalny,
- nieprzestrzeganie norm, reguł oraz zobowiązań społecznych,
- trudności w nawiązywaniu relacji,
- nieumiejętność utrzymania trwałych związków z innymi,
- agresywność, skłonność do stosowania przemocy
- znikomy poziom współczucia i empatii wobec innych
- brak poczucia winy,
- nieumiejętność korzystania z doświadczeń, zwłaszcza z doświadczanych kar,
- konflikty z otoczeniem,
- nadmierna drażliwość,
- występujące w dzieciństwie i w okresie dorastania zaburzenia zachowania.