Rozpierający ból głowy, zatkany nos czy utrata węchu to tylko niektóre z objawów, jakie mogą pojawić się w wyniku zapalenia zatok. Jak złagodzić te uciążliwe dolegliwości? Pomocne mogą okazać się naturalne, stosowane od wieków substancje – olejki eteryczne.
Co to są olejki eteryczne?
Olejki eteryczne to lotne płyny o intensywnym, zazwyczaj przyjemnym zapachu, za który odpowiada złożony skład chemiczny. W zależności od olejku może występować w nim od kilkudziesięciu do nawet kilkuset różnych związków chemicznych. Każda roślina produkująca olejek wytwarza swój indywidualny zestaw substancji aktywnych.
Rośliny wytwarzają olejki eteryczne właściwie we wszystkich swoich częściach – od korzeni, przez łodygę, po liście i kwiaty. Są one wykorzystywane nie tylko w medycynie, ale też w przemyśle kosmetycznym, chemicznym i spożywczym[1].
Które olejki eteryczne są pomocne w łagodzeniu objawów zatokowych?
Za większość objawów zapalenia zatok odpowiada zalegająca w nich gęsta, kleista wydzielina. Utrudnia ona oddychanie, wywołuje ból głowy i tkliwość twarzy, blokuje nos, a także upośledza węch. Dlatego w leczeniu zapalenia zatok pomocne mogą okazać się olejki eteryczne o działaniu upłynniającym śluz, które ułatwią oczyszczenie z niego zatok i przywrócą ich prawidłowe funkcjonowanie. Należą do nich m.in. olejki:
- eukaliptusowy,
- tymiankowy,
- szałwiowy,
- anyżowy.
Oprócz tego niektóre olejki wykazują właściwości przeciwdrobnoustrojowe. Mogą dzięki temu pomóc organizmowi zwalczyć bakterie i wirusy, które odpowiadają za stan zapalny w zatokach. Olejki o takim działaniu to m.in.:
- tymiankowy,
- goździkowy,
- eukaliptusowy,
- cytrynowy.
Olejki mogą również hamować uwalnianie cząstek, które podtrzymują toczący się w zatokach stan zapalny, a tym samym złagodzić towarzyszące mu objawy – obrzęk, ból oraz nadprodukcję wydzieliny. Działanie takie wykazują m.in. olejki:
- mirtowy,
- cynamonowy,
- pomarańczowy,
- eukaliptusowy[2].
Jak stosować olejki eteryczne przy zapaleniu zatok?
Olejki eteryczne to niezbędny składnik wielu domowych sposobów na zatoki. Nie aplikuj ich jednak bezpośrednio na skórę – to skoncentrowane, silne środki, które mogłyby ją podrażnić lub wywołać reakcję alergiczną. Zamiast tego możesz np. zakroplić wybrane olejki na gazę i położyć ją na noc w okolicy łóżka. Świetnie sprawdzają się także w kominkach zapachowych, gdzie parują pod wpływem ciepła, a ich zapach roznosi się po całym pomieszczeniu.
Jeśli chcesz uzyskać silniejszy efekt, przygotuj inhalacje parowe. Do garnka z gorącą wodą wlej 5-10 kropli olejku, a następnie pochyl się nad nim i przykryj głowę ręcznikiem. Wdychaj opary przez ok. 10 minut, jednak uważaj, żeby się przy tym nie poparzyć.
Wygodną alternatywą dla inhalacji są doustne kapsułki zawierające olejki eteryczne – eukaliptusowy, mirtowy, pomarańczowy i cytrynowy. Taka kompozycja pomaga upłynnić wydzielinę zatokową oraz wykazuje właściwości odkażające i przeciwzapalne. Lek o takim działaniu może też wspomóc pracę rzęsek wyściełających drogi oddechowe. Gęsty śluz oblepia je, przez co blokuje naturalne mechanizmy oczyszczania zatok. Wspomniane wyżej olejki eteryczne, poprzez rozrzedzenie wydzieliny, mogą ułatwić jej transport na zewnątrz.
Już starożytni Egipcjanie wykorzystywali substancje aromatyczne z roślin do produkcji perfum i leków. Z biegiem lat odkrywane są ich kolejne właściwości, które bywają niezwykle pomocne w łagodzeniu objawów infekcji dróg oddechowych.
[1] Kucharska, M., Szymańska, J. A., Wesołowski, W., Bruchajzer, E., & Frydrych, B. (2018). Porównanie składu chemicznego wybranych olejków eterycznych stosowanych w chorobach układu oddechowego. Medycyna Pracy, 69(2): 167-178.
[2] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne właściwości olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.