Ugryzienie owada – jak odróżnić i kiedy iść do lekarza

Jak rozpoznać ugryzienie owada? Najczęstsze objawy

W okresie wiosenno-letnim nasza skóra częściej spotyka się z nieproszonymi gośćmi. Ugryzienia owadów to powszechny problem, który potrafi skutecznie uprzykrzyć urlop czy letni spacer. Ale jak właściwie rozpoznać, co nas ugryzło i kiedy należy się niepokoić? Ugryzienia różnych owadów mogą mieć odmienne objawy, a ich rozpoznanie może pomóc w szybkim działaniu lub uniknięciu powikłań.

Do najczęstszych objawów po ugryzieniu owada należą:

• zaczerwienienie i obrzęk skóry,
• świąd i pieczenie w miejscu ukąszenia,
• ból lub uczucie pulsowania,
• czasami pojawienie się pęcherzy lub strupów.

Objawy mogą się różnić w zależności od owada oraz reakcji alergicznej organizmu. Niektóre ugryzienia są niemal niezauważalne, inne zaś powodują silny dyskomfort.

Jak wygląda ugryzienie komara, a jak osy, pszczoły czy kleszcza?

Każdy owad pozostawia inne ślady na naszym ciele. Oto jak najczęściej prezentują się ugryzienia poszczególnych owadów:

Komar

Mała, swędząca grudka, najczęściej w kolorze różowym lub czerwonym. Może pojawić się natychmiast po ukąszeniu lub po kilku minutach. Swędzenie potrafi utrzymywać się nawet kilka dni.

Pszczoła

Użądlenie pszczoły zazwyczaj wiąże się z widocznym żądłem, które trzeba jak najszybciej usunąć. Skóra wokół miejsca użądlenia staje się mocno zaczerwieniona, opuchnięta i bolesna. Objawy mogą utrzymywać się nawet kilka dni.

Osa

Osy nie zostawiają żądła, ale mogą żądlić wielokrotnie. Miejsce użądlenia jest bolesne, zaczerwienione i często opuchnięte. Reakcja alergiczna może być silniejsza niż w przypadku pszczoły.

Kleszcz

Ukąszenie kleszcza często pozostaje niezauważone. Dopiero kilka godzin lub dni po ugryzieniu można zaobserwować rumień wędrujący – czerwony pierścień wokół miejsca wkłucia. To pierwszy objaw boreliozy.

Kiedy ugryzienie owada jest niebezpieczne?

Większość ugryzień jest niegroźna i samoistnie ustępuje w ciągu kilku dni. Jednak w niektórych przypadkach mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Oto sytuacje, w których ugryzienie owada należy traktować poważnie:

• pojawienie się reakcji alergicznej – opuchlizna twarzy, języka, trudności z oddychaniem, duszności, wysypka na całym ciele,
• wystąpienie silnego bólu, gorączki, zawrotów głowy lub nudności,
• obserwacja rumienia wędrującego po ugryzieniu przez kleszcza,
• utrzymujący się obrzęk lub zakażenie miejsca ugryzienia – ropień, nadmierne zaczerwienienie, sącząca się wydzielina,
• ugryzienie przez owada w okolicach oczu, gardła, jamy ustnej (ryzyko obrzęku i uduszenia).

Ugryzienie owada u dziecka – kiedy się martwić?

Skóra dzieci jest bardziej wrażliwa, dlatego ugryzienia mogą wyglądać bardziej dramatycznie. Duże obrzęki i intensywne zaczerwienienia są u dzieci normalne, ale warto zwrócić uwagę na:

• nagły płacz dziecka bez wyraźnej przyczyny, szczególnie wieczorem lub podczas snu,
• symptomy alergii – wysypka, duszność, osłabienie,
• utrzymujące się objawy przez więcej niż 3–4 dni,
• wystąpienie gorączki lub powiększenie węzłów chłonnych.

W przypadku niepokojących objawów należy skonsultować się z pediatrą.

Jakie choroby mogą przenosić owady?

Niektóre owady to nie tylko uciążliwi „gryzący” towarzysze lata, ale również potencjalni nosiciele groźnych chorób. Przykładowe zakażenia przenoszone przez owady to:

• Borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu – przenoszone przez kleszcze. Borelioza często objawia się rumieniem wędrującym, a KZM może dawać objawy neurologiczne,
• Malaria, denga czy wirus Zika – egzotyczne choroby przenoszone przez komary, szczególnie w ciepłych krajach Azji, Afryki i Ameryki Południowej,
• Alergie i anafilaksja – reakcje na toksyny obecne w jadzie os, pszczół czy szerszeni,
• Tularemia – rzadsza choroba bakteryjna przenoszona przez muchy i kleszcze.

Podróżując, warto zadbać o odpowiednie zabezpieczenie – szczepienia, środki odstraszające i ubrania ochronne.

Co robić po ugryzieniu owada? Domowe sposoby i apteczka

Jeśli ugryzienie nie wymaga interwencji lekarskiej, można zastosować domowe środki łagodzące objawy. Do najskuteczniejszych należą:

• okłady z lodu lub zimnej wody – zmniejszają obrzęk, świąd i ból,
• żele przeciwhistaminowe – dostępne bez recepty, pomagają przy swędzeniu i zaczerwienieniu,
• maści z hydrokortyzonem – łagodzą stan zapalny,
• soda oczyszczona zmieszana z wodą – tworzy pastę, którą można nałożyć na miejsce ugryzienia,
• olejek lawendowy lub z drzewa herbacianego – działają antyseptycznie i łagodząco na skórę.

W przypadku użądlenia przez pszczołę należy delikatnie usunąć żądło – najlepiej zeskrobać je paznokciem lub kartą płatniczą, unikając ściskania. W apteczce warto mieć środki antyalergiczne, leki przeciwbólowe oraz chłodzące okłady.