Tyłozgryz – leczenie wady zgryzu u dzieci i dorosłych

6 października, 2023 Redakcja Uroda, Zdrowie 0

Tyłozgryz to wada zgryzu, która rozwija się już na wczesnym etapie naszego życia. Przyczyną tyłozgryzu mogą być zaburzenia w rozwoju kości, a także szkodliwe nawyki. Leczenie wady przynosi najlepsze skutki, jeśli zostanie rozpoczęte jeszcze w dzieciństwie. Sprawdź, jak leczy się tyłozgryz u dzieci i dorosłych.

Tyłozgryz — co to jest?

Tyłozgryz polega na cofnięciu się dolnego łuku zębowego względem górnego. W związku z tym szczęka wyraźnie wysuwa się przed zęby dolne. U niektórych osób brakuje również granicy styku pomiędzy górnymi i dolnymi zębami. Wada ta rozwija się wraz z wyrzynaniem się zębów stałych i diagnozowana jest z reguły po 7. roku życia. Im szybciej do tego dojdzie, tym szybciej i skuteczniej można ją wyleczyć. Brak działania w kierunku korekcji tyłozgryzu u dzieci przyczynia się do tego, że występuje on również u osób dorosłych. Tyłozgryz to nie tylko krzywe zęby, ale też zaburzenie rysów twarzy, nieprawidłowe ułożenie ust i uśmiechu. Dodatkowo wada ta może być przyczyną wielu dolegliwości i zaburzeń funkcjonowania organizmu. Należą do nich m.in.:

  • bóle głowy, a szczególnie bóle migrenowe,
  • nierównomierne ścieranie zębów,
  • nieprawidłowe siekanie pokarmu i połykanie źle pogryzionych kawałków jedzenia, co wpływa negatywnie na pracę żołądka i całego przewodu pokarmowego, m.in. pojawia się niestrawność, zmniejsza się wchłanianie składników odżywczych, czy też nasilają się procesy gnilne w jelicie,
  • utrudnione czyszczenie zębów, co sprzyja rozwojowi próchnicy i stanom zapalnym w jamie ustnej,
  • przeciążenie stawów żuchwowo-skroniowych.
Do głównych przyczyn występowania tyłozgryzu zaliczane są:
  • niedobór witaminy D, który powoduje osłabienia kości, szczególnie w okresie ich wzrostu,
  • nieprawidłowa pozycja karmienia niemowlaka,
  • zbyt długi okres ssania smoczka,
  • długotrwały nawyk ssania palca lub zasysania wargi dolnej,
  • zbyt wczesna utrata mlecznych dolnych siekaczy,
  • patologiczna lordoza szyjna.
Tyłozgryz dzieli się na tyłozgryz całkowity, rzekomy i częściowy. Tyłozgryz całkowity charakteryzuje się całkowitym cofnięciem łuku dolnego, tyłozgryz częściowy to cofnięcie się tylko dolnych zębów przednich, natomiast tyłozgryz rzekomy to wysunięcie górnej wargi i części podnosowej, co skutkuje nieprawidłowym rozwojem szczęki w stosunku do czaszki.

Tyłozgryz — leczenie u dzieci

Tyłozgryz u dzieci diagnozowany jest najczęściej około 7. roku życia, ponieważ w tym wieku pojawiają się pierwsze zęby stałe. Przy mlecznych ciężko jest stwierdzić, czy faktycznie występuje wada zgryzu.

Tyłozgryz częściowy i całkowity, wcześnie zdiagnozowany, leczyć się na początku przy pomocy zestawu ćwiczeń, które umożliwiają wyrównanie wady u dzieci przed 11. rokiem życia. W innych przypadkach tyłozgryz jest leczony przy pomocy aparatów czynnościowych (aparaty zdejmowane, w których do naprawy zgryzu wykorzystuje się naturalne ruchy mięśni twarzy) lub wyciągów, a następnie stałych aparatów ortodontycznych. Taka kolejność często pozwala uniknąć konieczności ekstrakcji nieprawidłowo wyrastających zębów.

W niektórych przypadkach, leczenie wady zgryzu nie zawsze jest podejmowane od razu po jej zdiagnozowaniu. U siedmiolatków kości rozwijają się dość wolno, dlatego leczenie tyłozgryzu mogłoby trwać kilka lat. Kiedy jednak dziecko kończy 10 lat, rozwój kości następuje w sposób dynamiczny i w związku z tym czas leczenia jest krótszy. Zdarza się również, choć bardzo rzadko, że leczenie jest zalecane dopiero po ukończeniu 16. roku życia.

Tyłozgryz — leczenie u dorosłych

Leczenie wady zgryzu u dorosłych może być skuteczne, ale z racji wieku trwa znacznie dłużej niż u dzieci. Ortodonta ustala plan leczenia na podstawie analizy rysów twarzy pacjenta, zdjęć RTG, oceny stanu zębów i pobranych wycisków

Tyłozgryz całkowity i częściowy u pacjentów dorosłych na początek leczy się za pomocą aparatu czynnościowego, który umożliwia rozwinięcie się łuku do odpowiedniego kształtu i rozmiaru. Dopiero gdy to nastąpi, zakładany jest stały aparat ortodontyczny, w celu właściwego ustawienia zębów w szczęce.

W przypadku tyłozgryzu rzekomego często jedynym rozwiązaniem jest leczenie operacyjne, ponieważ podłożem tej wady zgryzu jest zaburzenie długości kości żuchwy, i konieczne jest chirurgiczne wydłużenie jej trzonu. W takiej sytuacji operacja na tyłozgryz rzekomy planowana jest przez lekarza ortodontę, a następnie wykonywana jest zgodnie z jego zaleceniami przez chirurga. Przez kilka miesięcy po operacji, pacjent musi nosić stały aparat ortodontyczny, który utrwala rezultaty osiągnięte podczas zabiegu.