Chyba nie ma osoby, która by czegoś nie odłożyła na później. Jeśli jednak taka sytuacja powtarza się, wiele czynności odwlekamy, mimo świadomości o negatywnych tego konsekwencjach, to możemy wziąć pod uwagę fakt, iż cierpimy na prokrastynację. Aby rozwiać do końca nękające nas wątpliwości warto rozwiązać test – wtedy będziemy mieć pewność że prokrastynacja nas dotyczy lub nie.
Prokrastynacja – co to jest?
Prokrastynacja to odkładanie czegoś na później poprzez zajmowanie się w tym czasie innym, mniej ważnym zajęciem. Osoba zachowująca się w ten sposób jest świadoma negatywnych konsekwencji, ale nie przejmuje się nimi (np. otrzymanie złej oceny z powodu odkładania nauki). Z takim zachowaniem wiąże się zazwyczaj lęk, niepokój oraz stres ponieważ chory uświadamia sobie w międzyczasie o skutkach swojego zachowania. Zwykle prokrastynacja nie dotyczy całego życia, wiąże się tylko z jednym jego obszarem – np. jeśli w domu mamy tendencję do takich zachowań, to w pracy wykonujemy wszystko dokładnie i sumiennie. Z czego to wynika?
Prokrastynacja – przyczyny
Psychologowie upatrują początek prokrastynacji w dzieciństwie, w tym w relacjach z rodzicami, ale nie tylko. Badania pokazują, że chorzy często wychowywani byli przez wymagających rodziców, dziecko wciąż musiało spełniać ich oczekiwania. Prokrastynacja w dorosłym życiu jest rodzajem buntu przed wykonywaniem obowiązków oraz chęć kontroli nad swoim życiem. Znana jest również rola genetyki – prokrastynację możemy dziedziczyć po rodzicach lub dziadkach. W genezie prokrastynacji wymienia się również perfekcjonizm – wkładanie zbyt wiele czasu i energii w planowanie powoduje realny brak czasu na wykonanie zadania.
Prokrastynacja – test
Jeśli liczysz się z tym że prokrastynacja może być Twoim problemem – rozwiąż prosty test.
- Wiele czynności, zwłaszcza tych nielubianych, odkładasz na później, ale i tak wtedy ich nie wykonujesz.
- Zadania, w których widać koniec, wykonujesz szybciej.
- Nie potrafisz dzielić zadań na etapy.
- Nie lubisz skomplikowanych zadań, np. napisanie pracy, odkładasz je na później.
- Masz problem z zarządzaniem swoim czasem. Często jest tak, że masz dużo czasu ale i tak nic istotnego nie robisz.
- W Twoim otoczeniu panuje bałagan i chaos.
- Obawiasz się porażki dlatego rezygnujesz z trudnych i ambitnych zadań.
- Obawiasz się sukcesów ponieważ uważasz, że wywołają one zlecanie Ci zadań ambitniejszych, trudniejszych.
- Nie potrafisz odmawiać, gdy ktoś zleca Ci zadanie, którego nie chcesz wykonać.
- Trudniejsze zadania odkładasz na później, najpierw wykonujesz te łatwiejsze.
- Często brakuje Ci motywacji w działaniu, np. w dłuższej pracy nad konkretnym zadaniem.
- Nie lubisz myśleć o przyszłości, ani robić dalekosiężnych planów.
Jeśli odpowiedź na większość pytań brzmi twierdząco, może o oznaczać, że cierpisz na prokrastynację. Z tym zaburzeniem można poradzić sobie samodzielnie, czasem jednak warto udać się do psychologa, który pomoże ustalić przyczynę problemu i wspólnie rozpoczniecie pracę nad zarządzaniem Twojego czasu.