Piramida Maslowa – jak wygląda hierarchia potrzeb człowieka?

W 1943 roku amerykański psycholog Abraham Maslow, ogłosił tzw. hierarchię potrzeb, którą przedstawił w formie piramidy. Według Maslowa niemożliwe jest spełnienie kolejnej potrzeby bez zaspokojenia poprzedniej. Jak wygląda piramida Maslova?

Piramida Maslova przedstawia się następująco:

  • poziom podstawowy, który znajduje się na samym dole piramidy, to potrzeby fizjologiczne (głód, pragnienie, sen), których zaspokojenie jest niezbędne do przetrwania. Te potrzeby muszą zostać zaspokojone w pierwszej kolejności, dopiero wtedy człowiek może realizować potrzeby wyższego rzędu. Do podstawowych potrzeb Maslov zaliczył również seks, jako konieczny do zachowania ciągłości gatunku;
  • poziom drugi zajmują potrzeby bezpieczeństwa: fizyczne (brak wojen, kataklizmów, przemocy w rodzinie), ekonomiczne (praca, stałe dochody), zdrowie i dobre samopoczucie (dostęp do służby zdrowia oraz leków), a także zabezpieczenie przed wypadkami i chorobami oraz ich następstwami (bezpieczeństwo w domu, na ulicy, ubezpieczenie);
  • poziom trzeci to potrzeba przynależności, czyli nawiązywanie pozytywnych kontaktów z innymi ludźmi, rodzina oraz przyjaciele, a także potrzeba miłości (branie i dawanie), która czyni człowieka szczęśliwym. Samotność to najczęściej niemożność realizacji tej potrzeby.
  • poziom czwarty, czyli potrzeba szacunku jest realizowana dwojako: szacunek do samego sienie, z którym wiąże się poczucie własne wartości, oraz potrzeba uznania, uwagi innych, prestiżu, czy zdobycia odpowiedniej pozycji;
  • poziom najwyższy i najważniejszy to potrzeba samorealizacji, czyli zaspokajanie swoich ambicji. Jest to pragnienie osiągnięcia wszystkiego, co jest możliwe dla danego człowieka. To spełnienie marzeń, realizacja planów, doskonalenie się w wybranej dziedzinie i osiąganie założonych celów. Dla jednych osób jest to realizowanie się w rodzicielstwie, dla innych – sukcesy w sporcie lub w pracy.

 

piramida-maslowa potrzeby | Monika Kliber

 

Zdaniem Maslowa, priorytetem dla każdej jednostki jest zaspokojenie potrzeb podstawowych. Dopiero wówczas może pojawić się pragnienie zaspokojenia kolejnych poziomów. Warto jednak podkreślić, że nie w każdym przypadku się one pojawią – niektórzy ludzie nie widzą potrzeby zaspokajania potrzeb innych niż te podstawowe.

Według badaczy piramida Maslova zależy w dużej mierze od okoliczności. Dla dzieci najważniejsze są potrzeby fizjologiczne, dla młodzieży – potrzeba szacunku, dla dorosłych – potrzeba samorealizacji, dla osób starszych – potrzeba bezpieczeństwa. Aktywność człowieka skierowana jest na zaspokajanie kolejnych potrzeb.

Piramida Maslova jest wykorzystywana w edukacji dzieci i młodzieży, w motywowaniu pracowników do osiągania celów zamierzonych przez pracodawcę, a także w lecznictwie.