czarnuszka siewna

Czarnuszka siewna to jedna z najstarszych roślin leczniczych, której cenne właściwości znane były już w starożytnym Egipcie. Nasiona czarnuszki wykazują właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, przeciwcukrzycowe i przeciwbakteryjne. Zobacz jak stosować czarnuszkę i przy jakich dolegliwościach może Ci pomóc.

Czarnuszka siewna pochodzi z Azji, uprawiana jest również w Afryce i w Europie. W Polsce można znaleźć zarówno jej uprawy kontrolowane, jak i dzikie. Czarnuszka siewna jest rośliną jednoroczną, która osiąga wysokość do pięćdziesięciu centymetrów. Charakteryzuje się dużymi kwiatami o biało-niebieskim ubarwieniu, dzięki czemu funkcjonuje także jako roślina ozdobna. Ceni się ją jednak przede wszystkim za właściwości lecznicze i smak.

Nasiona czarnuszki podobne są do nasion maku, ale mają głęboką czarną barwę. Ich początkowo gorzki smak, przechodzi w pikantny korzenny, który przypomina pieprz. Zapach czarnuszki zbliżony jest do zapachu gałki muszkatołowej. W Polsce przez długi czas czarnuszka pełniła funkcję głównie przyprawy. Dodawano ją do wina, potraw mięsnych i rozmaitych warzywnych przetworów.

Najważniejsze składniki czarnuszki siewnej

Skuteczność czarnuszki wynika z połączenia tłustych olejów (w tym 85% to nienasycone kwasy tłuszczowe), olejków eterycznych i pierwiastków śladowych. Substancjami czynnymi są:

białka,
tłuszcze roślinne,
węglowodany,
melantyna,
gorycz nigellina,
garbniki,
dodatkowo olej wzbogacany jest o antyoksydanty, witaminy i beta-karoten,
olej zawiera również substancje przeciwzapalne i przeciwbólowe (analgetyki).

Czarnuszka siewna — właściwości oraz zastosowanie

Nasiona czarnuszki wykazują właściwości:

antygrzybicze — tymochinon oraz tymohydrochinon, składniki izolowane z czarnuszki, mogą mieć silne działanie przeciw grzybom drożdżoidalnym. Badania przeprowadzone na szczurach wskazują, że ekstrakt metanolowy z nasion czarnuszki wykazujeniezwykle silne działanie przeciwgrzybicze;
pasożytnicze — olej z nasion czarnuszki ma korzystny wpływ w leczeniu schistosomatozy, co potwierdzają badania naukowe przeprowadzone na myszach. Olej podawany z prazikwantelem powodował zmniejszanie zakażenia Schistosoma mansoni u myszy;
antynowotworowe — naukowcy wykazali również, że czarnuszka może realnie wspierać leczenie nowotworów. Badania wskazują, że olej z czarnuszki hamuje wzrost nowotworów;
antyoksydacyjne — na podstawie badań prowadzonych na szczurach, ustalono, że podawanie tymochinonu drogą pokarmową spowodował obniżenie skali stanu zapalnego oraz widoczną poprawę histologii kości. Nie tylko nasiona cechują się wysoką aktywnością przeciwutleniającą, ale także ekstrakty z pędów i korzeni czarnuszki siewnej;
przeciwcukrzycowe — liczne doświadczenia wskazują na to, że czarnuszka obniża poziom glukozy we krwi, a także zwiększa wydzielanie insuliny przez trzustkę. Substancje zawarte w czarnuszce normalizują poziom cukru we krwi, a także zwiększają zawartość glikogenu w wątrobie;
przeciwbakteryjne — właściwości antybakteryjne wykazuje tymochinon. Może on wzmacniać działanie antybiotyków, zwłaszcza w przypadku zakażeń Gronkowcem złocistym. Olej z nasion N. sativa wykazał silne działanie przeciwbakteryjne wobec wszystkich szczepów Listeria monocytogenes.

W medycynie niekonwencjonalnej czarnuszkę siewną stosuje się w schorzeniach górnych dróg oddechowych, takich jak: przeziębienie, kaszel, nieżyt i zapalenia oskrzeli oraz nawracające infekcje. Wykorzystywana jest także w terapii chorób autoimmunologicznych (toczeń, reumatyzm, alergie), w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych, u pacjentów z podwyższonym poziomem cukru we krwi, a także na źle gojące się rany, przy zmianach trądzikowych, w łuszczycy i grzybicach skóry. Podczas leczenia nasionami lub olejem nie zaobserwowano żadnych istotnych działań ubocznych.

Czarnuszka siewna — jak spożywać?

Zmielone nasiona (przyjmuje się je zwykle od 2 do 5 g dwa razy dziennie).
Napar lub nalewka z nasion.
Olej z czarnuszki, koniecznie nierafinowany, tłoczony na zimno (przeważnie spożywa się w dawce 500-1000 mg 2 do 3 razy dziennie).
Nasiona jako przyprawa do chleba, mięs, przetworów warzywnych, a także zamiast pieprzu.

Czarnuszka siewna, nazywana też złotem faraonów to substancja, którą warto włączyć do swojego jadłospisu w celach zapobiegawczych i wspomagających w leczeniu różnych dolegliwości.