Czy zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego mimo najlepszych intencji i wysiłków wciąż powtarzasz te same schematy zachowań? Dlaczego niektóre decyzje podejmujesz automatycznie, jakby kierował nimi wewnętrzny autopilot? Odpowiedź może kryć się w fascynującym zjawisku psychologicznym, jakim są skrypty życiowe – kluczowy temat poruszany w książce „Wyjdź z gry” Agnieszki Madej-Uhl.
Czym są skrypty życiowe?
Skrypty życiowe to głęboko zakorzenione, najczęściej nieświadome wzorce myślenia i zachowania, które zostały nam wpojone w dzieciństwie i młodości. Jak wyjaśnia Agnieszka Madej-Uhl w swojej książce „Wyjdź z gry„: „Skrypty życia są jak niewidzialne ręce, które kierują naszymi wyborami i zachowaniami. Często nie zdajemy sobie sprawy, że działamy według nich„.
Te wewnętrzne przekonania działają jak programy komputerowe – uruchamiają się automatycznie w określonych sytuacjach, wpływając na nasze decyzje, reakcje emocjonalne i zachowania. Co ważne, skrypty życiowe często powstają jako strategie przetrwania w środowisku, w którym dorastaliśmy, ale mogą stać się nieadaptacyjne i ograniczające w dorosłym życiu.
Najpopularniejsze skrypty życiowe
W książce „Wyjdź z gry” autorka szczegółowo opisuje kilka powszechnych skryptów życiowych, które mogą znacząco wpływać na nasze życie:
„Bądź zawsze doskonały” i „Nie popełniaj żadnych błędów”
Ten skrypt życiowy wymaga od nas perfekcji we wszystkim, co robimy. Osoby kierujące się tym skryptem:
- Mają bardzo wysokie standardy wobec siebie i innych
- Boją się popełniać błędy i być oceniane
- Często odkładają zadania z obawy przed niedoskonałym wykonaniem
- Rzadko cieszą się z sukcesów, zawsze widząc przestrzeń do poprawy
Jak pisze autorka: „Skryptem życia, z którym być może się borykasz, jest ten, który nakazuje być zawsze doskonałym i nigdy nie popełniać żadnych błędów. To nieświadomy poganiacz, który wymaga od nas perfekcji we wszystkim, co robimy„.
„Działaj zawsze szybko” i „Pospiesz się”
Ten skrypt życiowy powoduje, że żyjemy w ciągłym pośpiechu, nie pozwalając sobie na chwilę wytchnienia. Osoby z tym skryptem:
- Ciągle czują presję czasu
- Mają trudności z relaksem i odpoczynkiem
- Nie potrafią cieszyć się chwilą obecną
- Są stale myślami w przyszłości
W „Wyjdź z gry” czytamy: „Ten wewnętrzny nacisk, zapisany głęboko w naszej podświadomości i pamięci komórkowej, nie pozwala nam odpocząć ani całkowicie się zregenerować„.
„Staraj się zawsze wszystkich zadowolić” i „Bądź zawsze miły”
Ten skrypt życiowy powoduje, że przedkładamy potrzeby innych nad własne. Osoby kierujące się tym skryptem:
- Mają trudności z odmawianiem i stawianiem granic
- Unikają konfliktów i konfrontacji
- Tłumią własne potrzeby i pragnienia
- Boją się wyrażać swoje prawdziwe zdanie z obawy przed odrzuceniem
Agnieszka Madej-Uhl pisze: „Skrypt 'Staraj się zawsze wszystkich zadowolić’ nakazuje ostrożność w wypowiadaniu własnych myśli i opinii. Osoby nim kierowane często wolą nie wchodzić w konflikty, nie wyrażać swoich roszczeń i potrzeb„.
Jak rozpoznać swoje skrypty życiowe?
Rozpoznanie własnych skryptów życiowych jest pierwszym krokiem do uwolnienia się od ich wpływu. Oto kilka wskazówek z książki „Wyjdź z gry„:
- Obserwuj swoje automatyczne reakcje – Zwróć uwagę na sytuacje, które wywołują u Ciebie silne emocje lub automatyczne zachowania.
- Analizuj swoje powtarzające się wzorce – Czy pewne schematy zachowań, myśli lub emocji regularnie pojawiają się w Twoim życiu?
- Słuchaj swojego wewnętrznego dialogu – Jakie zdania często powtarzasz w myślach? Czy słyszysz w nich głos rodzica lub innego autorytetu z dzieciństwa?
- Zwróć uwagę na swoje ciało – Napięcie, dyskomfort lub inne fizyczne objawy mogą być sygnałem działania skryptów życiowych.
- Przeanalizuj swoje dzieciństwo – Jakie przesłania słyszałeś najczęściej od rodziców lub opiekunów? Jakie zachowania były nagradzane, a jakie karane?
Jak uwolnić się od ograniczających skryptów życiowych?
Wyjście spod wpływu ograniczających skryptów życiowych to proces, który wymaga czasu i wysiłku. Autorka „Wyjdź z gry” proponuje następujące kroki:
- Rozwijaj samoświadomość – Im lepiej rozumiesz swoje automatyczne reakcje i wzorce, tym łatwiej je zmienić.
- Kwestionuj swoje przekonania – Zadawaj sobie pytania: Czy to przekonanie jest prawdziwe? Skąd ono pochodzi? Czy służy mi w obecnym życiu?
- Twórz nowe, zdrowsze przekonania – Zastąp ograniczające skrypty bardziej wspierającymi przekonaniami, które odzwierciedlają Twoje obecne wartości i potrzeby.
- Praktykuj nowe zachowania – Świadomie działaj wbrew starym wzorcom, stopniowo budując nowe, zdrowsze nawyki.
- Bądź cierpliwy i wyrozumiały dla siebie – Zmiana głęboko zakorzenionych wzorców wymaga czasu i praktyki. Bądź dla siebie łagodny w tym procesie.
Jak pisze Agnieszka Madej-Uhl: „Świadomość istnienia skryptu to pierwszy krok do jego zmiany. […] Zmienianie skryptów życia to proces, który wymaga czasu i świadomego wysiłku„.
Jeśli chcesz zgłębić temat skryptów życiowych i nauczyć się, jak uwolnić się od ich ograniczającego wpływu, książka „Wyjdź z gry” oferuje głębsze zrozumienie tego tematu oraz praktyczne narzędzia do wprowadzenia pozytywnych zmian. Odwiedź stronę ksiązki: „WYJDŹ Z GRY: Przewodnik do autentycznego życia!” i odkryj, jak możesz przejąć kontrolę nad swoim życiem i zacząć żyć w zgodzie z własnymi wartościami i pragnieniami.