Zapalenie zatok przynosowych to jedno z najczęściej występujących schorzeń górnych dróg oddechowych. Jego objawy bywają bardzo męczące i utrudniają codzienne funkcjonowanie, na szczęście istnieje sporo metod na ich łagodzenie. Wśród nich znajdują się leki roślinne o działaniu udowodnionym w wielu badaniach naukowych. Jakie preparaty mogą być pomocne w zmniejszaniu objawów zapalenia zatok?
Czym jest zapalenie zatok i jakie daje objawy?
Zapalenie zatok przynosowych najczęściej ma podłoże wirusowe, chociaż w rzadkich przypadkach może być wywołane także przez bakterie. W odpowiedzi na infekcję układ odpornościowy wywołuje w błonie śluzowej nosa i zatok stan zapalny, którego celem jest ograniczenie działania szkodliwego czynnika. W konsekwencji rozwija się szereg objawów, które mogą obejmować:
- obrzęk i blokadę nosa,
- katar zatokowy – gęsty, zalegający, spływający po tylnej ścianie gardła,
- ból i tkliwość twarzy,
- upośledzenie węchu,
- złe samopoczucie, zmęczenie i osłabienie,
- ból głowy[1].
Leki a suplementy na zatoki – co warto stosować?
W aptekach znajduje się wiele preparatów na zatoki. Część z nich ma rejestrację leku, a inne występują w postaci suplementów diety. To rozgraniczenie jest istotne, ponieważ wspomniane grupy produktów mają zupełnie inne zastosowanie.
Suplementy stanowią uzupełnienie diety w brakujące składniki, np. witaminy, minerały czy substancje pochodzenia roślinnego. Mogą przynieść dodatkowe korzyści zdrowotne, które wynikają z dostarczenia organizmowi skoncentrowanej dawki określonej substancji. Nie służą jednak do leczenia chorób – są przeznaczone do stosowania przez ludzi zdrowych.
Z kolei produkty lecznicze wykazują stwierdzoną na podstawie badań naukowych skuteczność w łagodzeniu konkretnych schorzeń. Są też stale kontrolowane pod kątem jakości i bezpieczeństwa. Dlatego to one są zalecane w leczeniu zapalenia zatok przynosowych[2].
Jak działają roślinne leki na zatoki?
Leki o naturalnym składzie mogą bazować na różnych substancjach pochodzenia roślinnego. Ich celem jest złagodzenie uciążliwych objawów zapalenia zatok, powinny więc działać przeciwzapalnie i odkażająco. Takie właściwości wykazują olejki eteryczne, np. eukaliptusowy, mirtowy, cytrynowy i pomarańczowy.
Substancje aktywne obecne we wspomnianych olejkach oprócz łagodzenia stanu zapalnego i ograniczania infekcji bakteryjnej wpływają także na katar zatokowy. Jest on gęsty i kleisty, więc zalega w drogach oddechowych, co wywołuje objawy zapalenia zatok, takie jak ból i ucisk twarzy czy upośledzenie węchu. Olejki eteryczne nasilają produkcję wodnistej wydzieliny, która miesza się z lepkim śluzem i upłynnia go. Ponadto wspomagają pracę rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych, które stanowią naturalny mechanizm oczyszczania zatok z wydzieliny[3].
Roślinne leki mogą być skutecznym sposobem łagodzenia objawów zapalenia zatok przynosowych. Jeśli jednak dolegliwości nie ustępują w ciągu 10. dni lub nasilają się, należy skonsultować się z lekarzem. W takiej sytuacji konieczne może się okazać zastosowanie silniejszych preparatów dostępnych na receptę.
[1] Wachnicka-Bąk, A., Lipińska-Opałka, A., Będzichowska, A., Kalicki, B., & Jung, A. (2014). Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych – jedno z najczęstszych zakażeń górnych dróg oddechowych. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(1): 25-31.
[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.
[3] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne właściwości olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.