Otoskleroza – czym jest? Kogo dotyczy?

Otoskleroza to choroba struktur zlokalizowanych na przełomie ucha środkowego i wewnętrznego. Schorzenie ma charakter postępujący i jest przyczyną niedosłuchu przewodzeniowego, rzadziej mieszanego. Dowiedz się więcej o otosklerozie i sprawdź, u kogo może się rozwinąć.

Spis treści:

  1. Co to jest otoskleroza?
  2. Otoskleroza – jakie są objawy? 
  3. Jakie są przyczyny otosklerozy? Kto może zachorować?
  4. Jak rozpoznaje się otosklerozę? 
  5. Otoskleroza – na czym polega leczenie? 

Co to jest otoskleroza?

Otoskleroza (otosclerosis, otospongiosis) to choroba narządu słuchu, a dokładniej tkanki kostnej błędnika, zlokalizowanego w uchu wewnętrznym i kosteczek słuchowych ucha środkowego. 

W przebiegu schorzenia dochodzi do nieprawidłowego rozrostu tkanki kostnej, która w konsekwencji prowadzi do unieruchomienia strzemiączka, czyli najmniejszej z trzech kosteczek słuchowych. 

Otoskleroza – jakie są objawy? 

Strzemiączko ma długość zaledwie 3 mm, jednak pomimo tego, pełni niezwykle ważną funkcję w procesie słyszenia. Wszystkie kosteczki słuchowe wspólnie odpowiadają za wzmocnienie sygnału dźwiękowego w postaci drgań oraz kierowanie go z ucha środkowego do wewnętrznego. Tak więc unieruchomienie kosteczek jest przyczyną stopniowego pogorszenia słuchu, a nawet jego utraty. 

Otoskleroza w większości przypadków wywołuje niedosłuch przewodzeniowy. Zdarza się również, że pod wpływem enzymów wydzielanych w trakcie przebudowy kości, dochodzi do uszkodzenia ślimaka i nerwu słuchowego w uchu wewnętrznym, co skutkuje niedosłuchem mieszanym.  

Otoskleroza zwykle prowadzi do obustronnego zaburzenia słuchu. W części przypadków narośl kostna początkowo tworzy się w jednym uchu, a po pewnym czasie w drugim. Choroba rzadko dotyczy tylko jednego ucha. 

Poza stopniowo pogarszającym się niedosłuchem, osoby chorujące na otosklerozę mogą lepiej rozumieć mowę słyszaną w hałasie. Ponadto pojawiają się także inne objawy, takie jak m.in.:

  • szumy uszne,
  • piski w uszach,
  • zawroty głowy,
  • zaburzenia równowagi.

Jakie są przyczyny otosklerozy? Kto może zachorować? 

Otoskleroza jest stosunkowo rzadkim schorzeniem, a jej przyczyny nie są dobrze znane. Uważa się, że istotne znaczenie mogą mieć predyspozycje genetyczne, ponieważ schorzenie częściej rozwija się u osób, które zgłaszają podobne przypadki wśród członków rodziny. 

Jako inne możliwe przyczyny otosklerozy wymienia się także zaburzenia autoimmunologiczne. Być może w procesie rozwoju choroby rolę odgrywa nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego. 

Zauważono, że otoskleroza częściej rozwija się u osób, które mają zaburzenia hormonalne. Wśród nich są m.in. kobiety w ciąży i matki karmiące piersią. Prawdopodobne jest więc, że czynnikiem predysponującym do otosklerozy jest podwyższony poziom estrogenu. 

Wśród możliwych przyczyn należy wymienić także drobnoustroje wirusowe, szczególnie wirusa odry. Otoskleroza jest częściej notowana u osób, które chorowały na odrę, dlatego też przypuszcza się, że ten wirus może być czynnikiem wyzwalającym nieprawidłową przebudowę tkanki kostnej błędnika. 

Szacuje się, że na otosklerozę nawet dwa razy częściej chorują kobiety. Choroba dotyczy głównie osób w średnim wieku, ale rozpoznaje się ją także u młodszych pacjentów, a nawet dzieci. 

Jak rozpoznaje się otosklerozę? 

Problemem w rozpoznaniu choroby jest jej powolny rozwój. Schorzenie przez wiele lat może nie wywoływać żadnych objawów, a stopniowo pogarszający się słuch bywa późno zauważony. 

Co więcej, objawy otosklerozy nie są specyficzne. Pogorszenie słuchu czy szumy uszne występują także przy stanach zapalnych ucha, a nawet zatkaniu woskowiną. W takich przypadkach leczenie zwykle ogranicza się do stosowania kropli, np. wyrobu medycznego LIX, czy przyjmowania antybiotyków.  

Cechą odróżniającą inne dolegliwości uszu od otosklerozy jest stan widocznej części przewodu słuchowego. W przypadku otosklerozy podczas badania otoskopowego nie ma możliwości dostrzeżenia rozwijających się zmian. Zdarza się jednak, że rozpoznawany jest tzw. objaw Schwartza, czyli różowe zabarwienie widoczne przez błonę bębenkową. W dalszych krokach diagnozy wykonuje się badania audiometryczne, rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.   

Otoskleroza – na czym polega leczenie?

Nie istnieją środki farmakologiczne, które pozwalają na cofnięcie zmian chorobowych. W celu zahamowania rozwoju otosklerozy stosuje się natomiast preparaty, m.in. fluorek sodu. Na poprawę słyszenia pozwalają natomiast aparaty słuchowe. 

Otoskleroza jest leczona operacyjnie. Zabieg chirurgiczny w większości przypadków pozwala na przywrócenie funkcjonalności strzemiączka i poprawę słuchu. Jak dotąd to jedyna skuteczna forma terapii. 

LIX/09356/10/21