Grudzień to czas, gdy ze wszystkich stron napływają świąteczne obrazy – reklamy pełne uśmiechniętych rodzin, dźwięki Last Christmas w radiu, dekoracje sklepowe i błyszczące choinki. Atmosfera sprzyja radości, lecz dla wielu osób Boże Narodzenie nie jest czasem szczęścia. Osamotnienie dotyka nie tylko ludzi starszych, których bliscy mieszkają daleko, ale także uchodźców, osoby zmagające się z problemami życiowymi czy tych, którzy świadomie rezygnują z rodzinnych spotkań. Jak pomóc im poczuć się zauważonymi i potrzebnymi?
Dodatkowe miejsce przy stole – prosty gest o wielkim znaczeniu
Jeżeli w Twoim otoczeniu jest ktoś, kto spędzi święta samotnie, zaproszenie go do swojego domu może okazać się niezwykle ważne. Warto skorzystać z tradycji dodatkowego nakrycia przy wigilijnym stole i zaoferować wspólny wieczór. Pamiętaj jednak o delikatności w słowach – zamiast podkreślać samotność tej osoby, zaznacz, że chcesz spędzić z nią ten czas. Jeśli zaproszenie zostanie odrzucone, nie naciskaj. Być może obawa przed nowym towarzystwem jest zbyt duża. Uszanuj tę decyzję i zaproponuj spotkanie w innym, mniej formalnym terminie.
Osamotnienie w tłumie – jak dostrzec tych, którzy milkną?
Świąteczne spotkania rodzinne kojarzą się z radością i wspólnym gwarem, jednak dla niektórych mogą być źródłem osamotnienia. Przyczyny bywają różne – problemy zdrowotne, kryzysy psychiczne, trudności zawodowe czy napięcia rodzinne wynikające z niezrozumienia wyborów życiowych. Często osoby, które nie spełniły oczekiwań rodziny, są pomijane w rozmowach lub traktowane z dystansem.
Przyczyny mogą być różne – mówi Aleksandra Dejewska-Wysogrocka, psycholożka i terapeutka zaburzeń odżywiania oraz założycielka Dejewska Clinic. – Zdarza się, że poczucie osamotnienia w towarzystwie jest spowodowane życiowymi trudnościami, które przeżywa dana osoba: problemami ze zdrowiem, z pracą, w relacji z drugą połówką, ale także kryzysami psychicznymi: depresją czy lękami. Niestety zdarza się również, że rodzina daje do zrozumienia, iż nie zgadza się z poglądami danej osoby, nie aprobuje ścieżki życiowej, jaką wybrała – np. poszła na inne studia lub w ogóle z nich zrezygnowała, nie myśli o ślubie czy dzieciach. Bywa, że powodem odrzucenia jest też orientacja seksualna, dlatego niektóre osoby boją się otwarcie powiedzieć o niej swojej rodzinie. Niekiedy ci, którzy nie spełnili oczekiwań starszych pokoleń, są wykluczani z rozmowy, pomijani, traktowani jak ktoś gorszy, a ich komentarze są zbywane krótkim „Co ty możesz o tym wiedzieć…”. Świąteczne spotkania w dużym gronie to również trudny czas dla osób w spektrum autyzmu. Przy stole zwykle jest głośno, otrzymują więc niejednoznaczne komunikaty, a ich odczucia mogą spotkać się z niezrozumieniem – dodaje ekspertka.
Zwracaj uwagę na osoby, które milczą lub wycofują się z rozmów. Podejdź do nich z życzliwością, zapytaj o ich świat, plany czy pasje. Zadawaj otwarte pytania, które nie narzucają presji, a jedynie zapraszają do rozmowy. Zrób to dyskretnie, aby nie onieśmielać, i przede wszystkim nie oceniaj. Wspólny spacer może być idealną okazją do nawiązania kontaktu poza głośnym, wigilijnym stołem.
Poczucie osamotnienia a stół pełen jedzenia
Święta mogą być szczególnie trudne dla osób z zaburzeniami odżywiania czy chorobami dietozależnymi. Obecność wielu tradycyjnych potraw, naciski na jedzenie czy komentarze dotyczące wagi i wyglądu mogą potęgować stres i poczucie wyobcowania.
Osoby zmagające się z zaburzeniami odżywiania często czują się wyalienowane przy stole. By ułatwić im rodzinne spotkania, warto po prostu traktować je normalnie – radzi Aleksandra Dejewska-Wysogrocka. – Nie zaglądać do talerza, nie namawiać na dokładkę, nie składać życzeń odnoszących się do wagi czy wyglądu. Zamiast tego ustawmy na stole także takie potrawy, których będą mogli „bezpiecznie” skosztować. Ta sama zasada dotyczy osób zmagających się z chorobami dietozależnymi czy alergiami pokarmowymi – podkreśla ekspertka.
Kiedy to Ty czujesz się samotny…
Powody samotnego spędzania świąt bywają różne – wyjazd bliskich, zerwanie kontaktu z rodziną czy świadomy wybór. Jeśli i Ciebie dotyka osamotnienie w tym czasie, warto poszukać alternatywnych sposobów na jego spędzenie. Możesz zaangażować się w działania charytatywne, np. pomagając przy wigiliach dla potrzebujących organizowanych w wielu miastach. To nie tylko sposób na niesienie pomocy, ale też okazja do nawiązania nowych znajomości.
Jeśli bliżsi są Ci przyjaciele niż rodzina, stwórz własne tradycje – wspólne spacery, wieczory z grami planszowymi czy maraton filmowy przy choince. A jeśli potrzebujesz samotności, pozwól sobie na chwilę oddechu. Święta mogą być doskonałym czasem na odpoczynek z książką, ulubionym serialem czy planowanie nadchodzącego roku.
Pamiętaj, że osamotnienie nie musi definiować tego okresu. Czasem prosta rozmowa, życzliwość i zrozumienie mogą sprawić, że nawet trudne święta nabiorą ciepła i nowego znaczenia.
4o
O
Cropaganda workspace chats aren’t used to train our models. ChatGPT can make