Jakie mogą być przyczyny niedoboru żelaza u dziecka?

Niedobór żelaza u dziecka to jeden z najczęstszych niedoborów pokarmowych rozpoznawanych u najmłodszych pacjentów. Jednym ze skutków braku wystarczającej ilości żelaza w organizmie jest niedokrwistość, która objawia się bladością skóry, męczliwością, zawrotami i bólami głowy oraz upośledzeniem koncentracji. W jakich produktach znajdziemy żelazo dla dzieci? Jakie są przyczyny niedoboru żelaza i jak uzupełnić straty tego cennego pierwiastka?

 

Znaczenie żelaza dla dzieci. Co prowadzi do niedoboru żelaza?             

Jakie znaczenie ma żelazo dla dzieci? Jest kluczowym elementem składowym hemoglobiny. Odpowiedni poziom tego pierwiastka zapobiega niedotlenieniu mięśni i zapewnia organizmowi optymalną wydolność. Żelazo dla dzieci wspiera pracę układu odpornościowego i nerwowego. Jakie są główne czynniki sprawcze niedoboru żelaza u najmłodszych? Jedną z przyczyn niedostatecznej ilości żelaza w organizmie jest źle zbilansowana dieta malucha lub zbyt słabe wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego np. w związku z występującą celiakią lub innymi chorobami, powodującymi zaburzenia wchłaniania tego pierwiastka. Niedobór żelaza może mieć związek z jego zwiększoną utratą z organizmu np. wskutek krwawień z przewodu pokarmowego spowodowanych zapaleniem jelita, które rozwinęło się wskutek zbyt wczesnego wprowadzenia mleka krowiego do diety małego dziecka. Niedobór pierwiastka może być też powiązany z przewlekłą biegunką.      

Jak rozpoznać niedobór żelaza u dziecka?

Zanim przedstawimy najlepsze źródła żelaza dla dzieci, warto wyjaśnić, jakie symptomy mogą sygnalizować niedobór tego pierwiastka. Zbyt niski poziom żelaza można podejrzewać wówczas, gdy pociecha jest bardzo blada, ma słaby apetyt, skłonność do omdleń, szybko się męczy i skarży na częste bóle głowy. W przypadku niedoboru żelaza u dziecka może mieć ono mroczki przed oczami, zapadać na choroby infekcyjne częściej, niż rówieśnicy i wolniej się rozwijać. U maluchów z niskim poziomem tego pierwiastka mogą pojawiać się w kącikach ust zajady, paznokcie stają się bardziej łamliwe, a język ma żywo czerwony kolor, co świadczy o stanie zapalnym. Oczywiście diagnozę powinien postawić lekarz – podstawowym badaniem, które pozwala stwierdzić niedobór pierwiastka w organizmie jest morfologia krwi obwodowej. Zasoby żelaza określa stężenie ferrytyny – białka magazynującego żelazo (≤10-12 µg/l świadczy o niedoborze żelaza). Na niski poziom pierwiastka wskazuje też m.in.:

  • zmniejszone stężenie hemoglobiny,
  • zmniejszona liczba krwinek czerwonych,
  • zwiększone TIBC (całkowita zdolność surowicy do wiązania żelaza).

Lekarz może też zlecić wykonanie badań obrazowych przewodu pokarmowego, badań na obecność krwi utajonej w stolcu, badań w kierunku zakażenia Helicobacter pylori lub innych badań diagnostycznych, w razie podejrzenia konkretnego schorzenia. Komu grozi anemia z niedoboru żelaza? W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się dzieci z przedłużoną lub nasiloną żółtaczką, alergicy, maluchy z ciąży mnogiej, niemowlęta po konflikcie serologicznym i dzieci urodzone niedługo po starszym rodzeństwie. Szacuje się, że niedokrwistość z niedoboru żelaza występuje u około 40% dzieci do 2 roku życia. Jakie produkty są cennym źródłem żelaza dla dzieci?

Leczenie anemii – najlepsze źródła żelaza dla dzieci

W celu uzupełnienia niedoboru żelaza u dziecka zwykle zaleca się regularne przyjmowanie specjalnych preparatów żelaza (doustnie, a tylko w nielicznych przypadkach dożylnie) przez kilka miesięcy. Aby usprawnić wchłanianie pierwiastka, niekiedy stosuje się też witaminę C. W trakcie leczenia stolce dziecka mogą zmienić kolor i konsystencję, często występują też zaparcia, jednak są to całkowicie naturalne reakcje, które nie powinny wzbudzać w rodzicach niepokoju. W diecie dziecka powinny znaleźć się pokarmy bogate w żelazo, takie jak: czerwone mięso, podroby, produkty pełnoziarniste. Żelazo dla dzieci znajdziemy też w soczewicy, brokułach, ziarnach słonecznika, pestkach dyni.

Podsumowując, niedobór żelaza u dziecka wpływa negatywnie na jego rozwój psychomotoryczny i prowadzi do niedokrwistości. Szybkie rozpoczęcie właściwego leczenia pozwala w ciągu kilku miesięcy wyleczyć dziecko z anemii i unormować wyniki morfologii krwi.