Czy dziecko może mieć inną grupę krwi niż rodzice? – wyjaśniamy fakty

Czy dziecko może mieć inną grupę krwi niż rodzice?

Wielu rodziców zastanawia się, czy możliwe jest, by ich dziecko miało inną grupę krwi niż oni sami. Odpowiedź brzmi: tak, jest to całkowicie możliwe i w pełni zgodne z zasadami dziedziczenia genetycznego. Grupa krwi człowieka jest dziedziczona po rodzicach, ale na jej ostateczny kształt wpływ mają skomplikowane mechanizmy genetyczne. Przeczytaj, aby zrozumieć, jak działa dziedziczenie grup krwi i jakie kombinacje są możliwe.

Jak dziedziczy się grupę krwi? Zrozumienie podstaw

Grupa krwi to zestaw antygenów obecnych na powierzchni czerwonych krwinek. Najpopularniejsza klasyfikacja to system ABO oraz czynnik Rh (Dodatni lub Ujemny). Grupa krwi zależy od zestawienia genów odziedziczonych od obojga rodziców.

System ABO opiera się na obecności lub braku antygenów A i B:

• Grupa A – posiada antygen A
• Grupa B – posiada antygen B
• Grupa AB – posiada oba antygeny
• Grupa 0 – nie ma ani antygenu A, ani B

Każdy człowiek dziedziczy po jednym genie od każdego z rodziców. Geny kodujące grupę krwi ABO to: A, B i 0 (oznaczany również jako O). Geny A i B są dominujące, natomiast gen 0 jest recesywny. Oznacza to, że przy kombinacji A + 0 grupa krwi będzie A, a przy B + 0 – B. Tylko przy zestawieniu 0 + 0 otrzymujemy grupę 0.

Przykłady dziedziczenia – możliwe kombinacje grup krwi dziecka

Oto kilka przykładów możliwych kombinacji rodziców i potencjalnych grup krwi ich dzieci:

• Rodzice A i A: dziecko może mieć grupę A lub 0
• Rodzice A i B: dziecko może mieć A, B, AB lub 0
• Rodzice A i 0: dziecko może mieć A lub 0
• Rodzice B i B: dziecko może mieć B lub 0
• Rodzice AB i 0: dziecko może mieć A lub B
• Rodzice 0 i 0: dziecko może mieć tylko 0

Jak widać, dziecko może mieć inną grupę krwi niż którykolwiek z rodziców, ale tylko w granicach wyznaczonych przez kombinację ich genotypów. To działa jak matematyczny schemat, który genetycy potrafią dokładnie przewidzieć.

Co to jest czynnik Rh i jak jest dziedziczony?

Oprócz systemu ABO istotny jest również czynnik Rh. Osoby z obecnością antygenu D mają Rh dodatni (Rh+), a ci bez – Rh ujemny (Rh-). Czynnik Rh również dziedziczony jest zgodnie z zasadą dominacji: Rh+ jest dominujący, a Rh- recesywny.

Oto jak wygląda dziedziczenie Rh:

• Oboje rodzice Rh+ (heterozygoci, mają gen Rh+ i Rh-) mogą mieć dziecko Rh-
• Rodzic Rh+ i Rh- – dziecko może być Rh+ lub Rh-
• Oboje rodzice Rh- – dziecko będzie Rh-

Dlatego też sytuacja, w której dziecko ma inny czynnik Rh niż oboje rodzice, również jest możliwa i zależy od ukrytego genotypu rodziców.

Kiedy różnice w grupach krwi między dzieckiem a rodzicami wzbudzają wątpliwości?

W dzisiejszych czasach, dzięki zaawansowanej wiedzy genetycznej, różnice między grupami krwi dziecka i jego rodziców bardzo rzadko są podstawą do obaw. Jednak w sytuacjach, gdy dziecko ma grupę krwi, której żadne z rodziców nie może przekazać na podstawie znanych kombinacji genów, może zachodzić pomyłka (np. w szpitalu) lub wymagana jest dalsza diagnostyka genetyczna.

Niezgodność grup krwi bywa też brana pod uwagę w przypadkach medycznych, takich jak przetaczanie krwi, przeszczepy czy konflikt serologiczny między matką a dzieckiem w czasie ciąży.

Co to jest konflikt serologiczny i kiedy występuje?

Konflikt serologiczny może wystąpić podczas ciąży, gdy matka ma Rh- a ojciec Rh+. Jeśli dziecko odziedziczy Rh+ po ojcu, organizm matki może potraktować krew płodu jako obcą i wytworzyć przeciwciała. Konflikt ten nie stanowi zagrożenia przy pierwszej ciąży, ale przy kolejnych może stanowić ryzyko dla zdrowia dziecka. Na szczęście dzisiejsza medycyna pozwala skutecznie zapobiegać temu problemowi poprzez podanie immunoglobuliny anty-D matce.

Testy na ojcostwo a grupy krwi – czy to działa?

W przeszłości grupy krwi były wykorzystywane do wykluczania ojcostwa, choć nie mogą jednoznacznie go potwierdzić. Jeśli dane grupy krwi rodziców i dziecka nie pasują do możliwych kombinacji, możliwe jest wykluczenie danego mężczyzny jako ojca. Współcześnie najpewniejszym i najdokładniejszym sposobem ustalania ojcostwa jest test DNA, który daje niemal 100% pewności.

Grupa krwi może być jedynie wskazówką, ale nie dowodem.

Dlaczego warto znać swoją grupę krwi i grupę krwi dziecka?

Zarówno dzieci, jak i dorośli powinni znać swoją grupę krwi – może się to okazać kluczowe w sytuacjach medycznych, np. przy wypadkach, zabiegach chirurgicznych czy transfuzjach krwi. Również w przypadku planowania dzieci warto znać grupy krwi partnerów, by wiedzieć, czy istnieje ryzyko konfliktu serologicznego i jak mu zapobiegać.

Grupa krwi jest także często podawana w dokumentach zdrowotnych czy na kartach ratunkowych, co może uratować życie w sytuacjach nagłych.