Umowy zlecenie i umowy o dzieło często wrzucane są do jednego worka. Niektórzy nazywają je po prostu „śmieciowymi”. Są jednak przypadki, gdy taki sposób rozliczenia się z pracodawcą jest korzystniejszy – zarówno dla niego, jak i pracownika. Czym charakteryzuje się umowa o dzieło i umowa zlecenie, jak wygląda kwestia składek, podatków i opłacalności? Postaramy się to wyjaśnić w poniższym tekście!
Umowa zlecenie – czym jest i kiedy warto ją zawrzeć?
„Umowa zlecenie to cywilnoprawny dokument między zleceniodawcą i zleceniobiorcą, uregulowany przez Kodeks cywilny. Przedmiotem umowy zlecenie jest wykonanie określonego w niej zlecenia (czynności) przez jedną osobę dla innego podmiotu (np. firmy, osoby prywatnej itd.). Wszystkie kwestie dotyczące zlecenia (czas trwania takiej umowy, sposób wykonania zlecenia, warunki i miejsce) określają w umowie zleceniodawca i zleceniobiorca. Tak naprawdę umowa zlecenie to umowa pomiędzy dwoma osobami o wykonywanie danej czynności. Może dotyczyć np. mycia okien. Przyjmijmy, że zatrudniamy daną osobę do mycie okien w piątki. Nie musimy podpisywać z nią umowy o pracę, a w umowie zlecenie określamy wszelkie warunki działania” – tłumaczy ekspert z aasa dla biznesu.
Umowę zlecenie warto zawrzeć, jeżeli praca nie ma stałych godzin (np. od 8 do 16) albo konkretnego miejsca wykonywania zlecenia.
Składki ZUS na umowie zlecenie
Do niedawna umowy cywilnoprawne były całkowicie zwolnione z obowiązkowego opłacania ZUS. Teraz się to jednak zmieniło i warto o tym wspomnieć.
Jeżeli chodzi o kwestie emerytalne i rentowe, to umowa zlecenie z założenia jest oskładkowana. Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek opłacić z takiej umowy ZUS. Ten jest jednak liczony od wartości umowy, a nie narzucany jak w przypadku umowy o pracę. Co natomiast z kwestiami chorobowymi? Tu zleceniobiorca ma dobrowolność odprowadzania takich składek.
Uczniowie i studenci do 26 roku życia są zwolnieni zarówno ze składek chorobowych, jak i emerytalnych. To diametralna różnica w stosunku do umowy o pracę, bo tam ZUS zawsze jest obowiązkowy!
Czy umowa zlecenie wlicza się do emerytury i jakie podatki trzeba opłacić?
Kalkulator do umów zlecenie pomoże nam w wyliczeniu wszelkich kosztów związanych z umową zlecenie w tym kwestii podatkowych. Te też są liczone od kwoty brutto, określonej w dokumencie. Pamiętajmy jednak, że osoby poniżej 26 roku życia są całkowicie zwolnione z podatku dochodowego. Oznacza to, że dla nich umowa zlecenie jest bardzo korzystna – student poniżej 26 roku życia dostanie kwotę brutto jako kwotę netto (do ręki).
A co z kwestią emerytury? Otóż umowa zlecenie wpisuje się w tzw. okresy składkowe i umożliwia prawo do emerytury, ale wyłącznie pod warunkiem, że w tym czasie były odprowadzane składki. Jeżeli chodzi o staż pracy, to już do takowego się nie wlicza – nie ma bowiem charakterystyki czasu pracy i unormowanych godzin (jak w przypadku umowy o pracę).
Co to jest umowa o dzieło? Co można robić na umowie o dzieło?
Umowa o dzieło to umowa, w której wykonujący zobowiązuje się do wykonania danego dzieła na rzecz zleceniodawcy, za określoną kwotę i w określonym terminie. Umowa o dzieło może dotyczyć projektów graficznych, napisania książki, namalowania obrazu lub stworzenia portretów zdjęciowych. Co ważne, zleceniodawca nie może narzucić sposobu wykonywania dzieła, określić, w jakich godzinach takowe ma być tworzone albo miejsca sporządzania dzieła.
Umowa o dzieło jest stosunkowo prostsza niż umowa zlecenie. Inne są tu jednak rozliczenia podatkowe (inny jest np. koszt uzyskania przychodu). Dla niektórych osób (np. artystów) dużo korzystniej jest podpisać umowę o dzieło niż umowę zlecenie, bo wyższy będzie zwrot opłaconego podatku. Realny koszt umowy wyliczysz dzięki kalkulatorom wynagrodzeń.
Co jeszcze można robić na umowie o dzieło? Zawody, które korzystają z tego typu zatrudnienia (poza artystami) to dziennikarze, graficy, programiści komputerowi, architekci czy fotografowie. Ich praca wiąże się z wykonaniem pewnego dzieła, za które otrzymają gratyfikację.
Co ze składkami na umowie o dzieło?
Umowa o dzieło nie musi być oskładkowana. Oznacza to, że osoby pracujące na jej podstawie są zwolnione ze składek emerytalnych i chorobowych ZUS. Jeżeli natomiast pracodawca podpisuje umowę o dzieło z pracownikiem, który ma u niego umowę o pracę, to wtedy również od „dzieła” musi odprowadzić składki.
Działający na umowie o dzieło nie są objęci ochroną zdrowotną, rentową, emerytalną czy wypadkową. O swoje ubezpieczenie muszą zadbać sami. Dotyczy to osób w każdym wieku, niezależnie od statusu społecznego.
Zmiany prawne idą w kierunku ozusowania umów o dzieło. Aktualnie obowiązkiem każdego przedsiębiorcy jest zgłoszenie do ZUS każdej nowej umowy o dzieło, niezależnie z kim ta jest podpisywana.
Oczywiście, warto pamiętać, że konsekwencją takiego stanu rzeczy jest brak wliczania umów o dzieło do emerytury. Dla niektórych twórców jest to jednak korzystne, bo na moment wykonywania dzieła otrzymają oni dużo wyższą wypłatę.
Kto płaci podatek przy umowie o dzieło?
W przypadku umowy o dzieło z twórcami do 26 roku życia jest tak samo, jak przy każdej innej umowie – są oni zwolnieni z podatku dochodowego. Co, jednak jeżeli ten podatek płacić trzeba? Kto powinien go odprowadzić? Tu przepisy są jasne i bardzo proste. Podatek dochodowy od umowy o dzieło zawsze powinien odprowadzić zamawiający daną usługę. Ma on obowiązek odprowadzić zaliczkę na podatek, który obliczysz według kalkulatora płac. Twórca dzieła nie ma natomiast żadnych obowiązków wobec fiskusa, poza rozliczeniem się z umowy na koniec roku podatkowego.
Która umowa się bardziej opłaca i którą lepiej podpisać?
Jeżeli wykonujemy działanie ciągłe, zależy nam na składkach emerytalnych lub firma zatrudniająca nas na umowę o pracę daje nam dodatkowe, pozaumowne obowiązki to dużo lepszym rozwiązaniem będzie umowa zlecenie. Taka umowa będzie też korzystna dla studentów czy uczniów, którzy nie muszą odprowadzać podatku, ani składkować swoich umów.
Dla artystów czy innych zawodów, które tworzą „dzieła” i nie zależy im na składkach ZUS, najkorzystniejsza będzie umowa o dzieło (szczególnie że wysoki koszt uzyskania przychodu daje możliwość odzyskania sporej kwoty podatku). Będzie to również dobre rozwiązanie dla osób, które pracują na umowie o pracę, ale dodatkowo działają na rzecz innych podmiotów i nie chcą otwierać własnej działalności. Warto przemyśleć też umowę o dzieło, jeżeli nie chcemy wiązać się konkretnymi godzinami wykonywania zadań.