Osobowość dyssocjalna – jak ją rozpoznać?

Osobowość dyssocjalna to inaczej osobowość antyspołeczna, która wiąże sięz zaburzeniami w zakresie uczuciowości wyższej. Osoba dyssocjalna nie potrafi nawiązać głębszych kontaktów z otoczeniem, traktuje innych instrumentalnie i wykorzystuje ich dla osiągnięcia własnych korzyści. Jak rozpoznać osobowość dyssocjalną i jak ją diagnozować? Sprawdź!

Osobowość dyssocjalna — cechy

Osobowość dyssocjalna to antyspołeczne zaburzenie osobowości. Osoby mające zaburzenia dyssocjalne uważają, że najważniejsze jest zaspokajanie własnych potrzeb, bez względu na koszty i dobro innych. Ich działania są wynikiem chłodnej kalkulacji i dobrowolnego wyboru. Osoby dyssocjalne charakteryzują się następującymi cechami:

  • są agresywne,
  • mają skłonność do stosowania przemocy,
  • są chłodne emocjonalnie,
  • mają bardzo niski poziom współczucia i empatii wobec innych,
  • mają tendencje do nieprzestrzegania obowiązującego porządku społeczno-obyczajowego.

Osoby dyssocjalne bardzo często wchodzą w konflikt z prawem. Szacuje się, że 50-80% osób skazanych, które przebywają w więzieniach, mieści się w kryteriach osobowości dyssocjalnej. Jednak rozpoznanie choroby nie jest czynnikiem wyłączającym odpowiedzialność za popełniane czyny. Niemniej jednak osoby antyspołeczne zawsze będą powodować szkody społeczne w celu realizacji własnych potrzeb.

Osobowość dyssocjalna — przyczyny

Lekarze uważają, że istnieje kilka przyczyn, które mają wpływ na kształtowanie się osobowości dyssocjacyjnej. Oto one:

Osobowość dyssocjalna: przyczyny środowiskowe:
  • nieobecność jednego z rodziców w życiu dziecka z powodu separacji lub rozwodu,
  • ciągłe kłótnie w domu, brak zainteresowania dzieckiem ze strony ojca, chwiejność rodzicielska i brak konsekwencji w wychowaniu,
  • nadopiekuńczość matki, jak i jawne odrzucenie dziecka,
  • prezentowana w mediach agresja oraz przemoc, oziębłość społeczna, znieczulica, społeczny narcyzm, przedkładanie osobistych korzyści nad dobro ogółu, manipulowanie uczuciami innych,
  • wczesne doświadczenia „przestępcze” dziecka, np. kradzieże, bójki, rozboje.
Osobowość dyssocjalna: przyczyny fizjologiczne
  • zmiany w EEG,
  • niedojrzałość mózgu,
  • dysfunkcje układu limbicznego, zawiadującego sferą emocjonalno-motywacyjną człowieka,
  • czynniki genetyczne, np. dodatkowy chromosom Y (zestaw XYY sprzyja nadpobudliwości i agresji) w kariotypie.

Osobowość dyssocjalna — jak ją rozpoznać?

Osobowość dyssocjalną rozpoznaje lekarz psychiatra na podstawie wywiadu klinicznego, często we współpracy z psychologiem. Podczas diagnozowania choroby bierze się pod uwagę następujące kryteria:

  • brak empatii, chłód emocjonalny,
  • nieprzestrzeganie norm, reguł oraz zobowiązań społecznych,
  • trudności w nawiązywaniu relacji,
  • nieumiejętność utrzymania trwałych związków z innymi,
  • agresywność, skłonność do stosowania przemocy
  • znikomy poziom współczucia i empatii wobec innych
  • brak poczucia winy,
  • nieumiejętność korzystania z doświadczeń, zwłaszcza z doświadczanych kar,
  • konflikty z otoczeniem,
  • nadmierna drażliwość,
  • występujące w dzieciństwie i w okresie dorastania zaburzenia zachowania.