Chrapanie pojawia się u dzieci dość często. Może mieć charakter ciągły lub pojawiać się i znikać. Zdarza się już noworodkom i niemowlętom, najczęściej dotyka jednak dzieci w wieku przedszkolnym. Wywołuje niepokój rodziców malucha i powoduje ich wzmożoną czujność. Jakie mogą być przyczyny chrapania dziecka? Jak odróżnić chrapanie spowodowane błahą infekcją od potencjalnie groźnego obturacyjnego bezdechu sennego? Kiedy należy udać się do pediatry?
Czym jest chrapanie?
Chrapanie to dźwięk wydawany w czasie, gdy w czasie snu utrudniony jest przepływ powietrza przez drogi oddechowe. Za odgłos chrapania odpowiadają wibracje podniebienia miękkiego i języczka – tylna część gardzieli opada powodując zwężenie cieśni gardła. Co jednak może być przyczyną chrapania u dzieci?
Różne przyczyny chrapania u dzieci
Przyczyny chrapania u dzieci mogą być bardzo różne – od prozaicznych i zupełnie niegroźnych, po stany poważne dla zdrowia. Konsekwencje chrapania w niektórych przypadkach bywają wyjątkowo uciążliwe, dlatego też zawsze warto skonsultować się z lekarzem pediatrą. Do najczęstszych przyczyn chrapania należą u dzieci:
- – infekcje dróg oddechowych – jeśli dziecko właśnie przechodzi infekcję przeziębieniową z katarem, ma zatkany nos lub zaostrzenie alergii, chrapanie jest zupełnie normalne i nie ma potrzeby się nim martwić;
- – przerośnięte migdałki podniebienne lub przerośnięty trzeci migdał – przerost migdałków jest główną przyczyną chrapania u dzieci. Potencjalnie mogą stanowić przyczynę obturacyjnego bezdechu sennego, dlatego po diagnozie pediatry należy zgłosić się do laryngologa, który wdroży terapią pozwalającą wyeliminować przerost migdałków;
- – wiotkość krtani – u najmłodszych dzieci, aż do osiągnięcia przez nie wieku ok. 18 miesięcy może występować problem z utrzymaniem napięcia tkanek krtani. Stan ten mija samoistnie, choć zdarza się, że trwa dłużej;
- – skrzywiona przegroda nosowa – przesunięcie przegrody powoduje częściową niedrożność nosa i utrudnia oddychanie;
- – zapalenie zatok, bierne palenie, otyłość czy nadużywanie leków donosowych -przyczyniają się do wystąpienia problemu chrapania u dzieci.
Dziecko chrapie – kiedy należy się martwić?
Właściwie każde dziecko, które chrapie, a nie ma infekcji dróg oddechowych, powinno zostać zbadane przez laryngologa, który wykluczy lub zdiagnozuje przerost trzeciego migdałka, alergie i inne często pojawiające się przyczyny chrapania u dziecka. Jeśli wszystkie inne powody zostaną wykluczone, dziecko powinno zostać zbadane pod kątem OBS.
Obturacyjny bezdech senny u dziecka
Powodem chrapania u dziecka może być obturacyjny bezdech senny. Zwykle przypadłość ta kojarzy się nam z osobami dorosłymi cierpiącymi na nadwagę lub nadużywającymi alkoholu, ale prawda jest taka, że dotyczyć może już kilkuletnich maluchów.
Czym jest obturacyjny bezdech senny?
Obturacyjnym bezdechem sennym nazywamy stan, w którym dochodzi do zwężenia dróg oddechowych dziecka w następstwie nadmiernego rozluźnienia i opadania tkanek podniebienia miękkiego i języczka. Następujący problem z nabraniem powietrza powoduje chwilowe zatrzymanie oddychania. Co istotne, ruchy klatki piersiowej i mięśni brzucha pozostają zachowane.
Brak możliwości zaabsorbowania powietrza do płuc dziecka powoduje u niego wrażenie duszenia się i wymusza przebudzenie ze snu w celu przywrócenia oddechu. To bardzo uciążliwe, ale również niebezpieczne dla fizycznego i psychicznego zdrowia małego pacjenta – o konsekwencjach nieleczonego OBS i samej naturze tego schorzenia więcej przeczytasz na stronie ResMed.
Jakie objawy mogą świadczyć o bezdechu?
Wywołane jest bezdechem chrapanie u dziecka powoduje także inne objawy, które łatwo jest przeoczyć. Warto je więc obserwować zarówno w trakcie snu, jak i w ciągu dnia. Na co więc zwracać uwagę? Oto niepokojące objawy towarzyszące chrapaniu przy OBS:
- – dziecko śpi w nietypowych pozycjach, szczególnie często z odchyloną głową, uchylonymi lub otwartymi ustami, wierci się,
- – chrapanie dziecka jest regularne i powtarza się przynajmniej 3 razy w tygodniu,
- – niespokojny sen, często przerywany,
- – może wystąpić moczenie nocne.
W ciągu dnia dziecko boleśnie odczuwa skutki źle przespanej nocy i ciągłych pobudek:
- – dziecko cierpi na bóle głowy,
- – obniżona jakość snu może powodować zaburzenia koncentracji i pogorszenie wyników w nauce,
- – może być drażliwe i senne albo nadmiernie pobudzone,
- – mówi przez nos, oddycha przez usta.
Dlatego też konieczne jest jak najszybsze podjęcie diagnostyki i leczenia.
Bezdechy senne – konsekwencje
Jeśli wywołane bezdechem chrapanie u dziecka nie zostanie w porę zdiagnozowane i poddane odpowiedniej terapii, może przynieść poważne skutki dla zdrowia i obniżyć jakość życia chorego. Jednym z bardziej przykrych, ale często spotykanych, skutków nieleczonego OBS są zaburzenia behawioralne – niewyspane, przemęczone dziecko ma trudności z nauką, co wywołuje w nim złość i frustrację. Może stać się nadpobudliwe i agresywne.
Badania wskazują, że nieleczony bezdech senny i wieloletnie chrapanie podnoszą ryzyko wystąpienia w przyszłości cukrzycy typu 2., nadciśnienia, chorób serca i depresji. Jeśli więc podejrzewasz, że Twoje dziecko chrapie właśnie z tego powodu, koniecznie zgłoś się na wizytę do pediatry i opowiedz mu o swoich obserwacjach – z pewnością otrzymasz skierowania do otolaryngologa i specjalisty medycyny snu.
Leczenie chrapania – czy jest konieczne i jak przebiega?
Leczenie chrapania ma na celu przywrócenie komfortu oddychania w czasie snu. A prawidłowe oddychanie to prawidłowe ukrwienie komórek i tkanek organizmu zapewniające dobre samopoczucie. Dlatego też chrapanie u dzieci należy leczyć koniecznie. Jakie kroki można podjąć? Oto one:
- – usunięcie lub „zasuszenie” trzeciego migdałka, jeśli to on jest przyczyną chrapania,
- – usunięcie źródeł alergii i częste wietrzenie pomieszczeń,
- – jeśli lekarz zaleci – podawanie leków antyhistaminowych lub sterydów donosowych w celu zmniejszenia obrzęków,
- – regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta prowadząca do redukcji masy ciała;
- – dziecko warto układać wyżej, aby jego klatka piersiowa nie leżała płasko.
Jeśli dziecko chrapie i zachodzi podejrzenie, że przyczyną jest OBS, zostanie skierowane na badanie polisomnograficzne służące właśnie do diagnostyki tego schorzenia. Przeprowadzane jest ono nocą, w czasie snu pacjenta i polega min. na monitorowaniu parametrów fizjologicznych przy użyciu pulsoksymetru i EEG.
Kiedy dziecko chrapie, konieczna jest jego czujna, lecz spokojna obserwacja. Zwykle chrapanie u dzieci nie jest związane z poważnym stanem chorobowym, ale powinno zainteresować każdego rodzica. Kiedy dziecko odczuwa negatywnie jego skutki w ciągu dnia, konieczne jest podjęcie odpowiedniej diagnostyki i rozpoczęcie leczenia.