W mieszankach kawy używanych do przygotowania espresso pojawiają się jej dwa gatunki: Arabika i Robusta. Smakosze kawy często porównują je i oceniają ich wpływ na efekt całego naparu. Okazuje się jednak, że nie można jednoznacznie ocenić cech tych gatunków kawy. Ich skład to złożona gama aromatów i smaków pobudzająca zmysły kawoszy. Może również zdarzyć się tak, że oba gatunki uzupełniają się one wzajemnie w tej samej, dobrze wyważonej mieszance, począwszy od smaku. Jak odróżnić więc Arabikę od Robusty?
Różnice między Arabiką a Robustą
Na początek warto obalić pewien mit, który pojawia się w baristycznych poradnikach czy rozmowach: Arabika nie zawsze jest kawą delikatniejszą od Robusty. Wręcz przeciwnie – czasami jest dokładnie odwrotnie, ponieważ niektóre właściwości Robusty są zdecydowanie lepsze od niektórych rodzajów Arabiki. Jak za chwilę udowodnimy, na całokształt smaku, zapachu itp. mają wpływ liczne czynniki. Czym więc różnią się te oba gatunki kawy?
1. Smak
Kawa z ziaren Arabiki jest zazwyczaj słodsza i delikatniejsza, z charakterystyczną lekko kwaskową, ale aromatyczną nutą, dzięki wysokiej zawartości olejków. Pod względem wizualnym ma zwartą piankę. Kawa z ziaren Robusty jest z kolei mocniejsza i bardziej gorzka, o pełniejszym body. Jest mniej aromatyczna, ale daje bardziej kremowe espresso, ponieważ jej pianka jest grubsza i gęstsza.
2. Zawartość kofeiny
Różnice w smaku pomiędzy tymi dwoma odmianami są również związane z różną ilością kofeiny, jaką zawierają. Robusta jest bogata w kofeinę, zawierając jej około dwukrotnie więcej niż Arabika. Z tego powodu jej smak jest zdecydowanie bardziej gorzki, choć możemy przyjąć, że mniejsza dawka Robusty silniej pobudzi nasz organizm do działania. Z kolei Arabika polecana jest wszystkim tym, którzy unikają wysokiego stężenia kofeiny.
3. Wygląd ziaren
Kolejną różnicą między Arabiką a Robustą jest kształt ziaren: pierwsze są owalne i wydłużone, drugie zaś bardziej okrągłe i krótsze, z prostym grzbietem pośrodku. Dzięki temu z łatwością nawet baristyczny laik rozpozna poszczególne gatunki. Warto zainteresować się kształtem ziaren, by zapewnić sobie odpowiednią intensywność i smak.
Arabika i Robusta – skąd pochodzą te dwa gatunki kawy?
Optymalne warunki dla uprawy kawy Arabika to duże wysokości (nawet do do 2000 m n.p.m.), częste deszcze i teren o dużej zawartości minerałów, w miarę możliwości pochodzenia wulkanicznego. Obszary świata, w których najczęściej uprawia się ten rodzaj kawy, to Ameryka Południowa, Ameryka Środkowa i Afryka Wschodnia. Ta druga odmiana jest znacznie twardsza i łatwiej się przystosowuje. Większość krajów, które produkują Robustę, znajduje się w Afryce Zachodniej i Azji, w szczególności w Wietnamie i Indonezji.
Czy obie kawy różnią się ceną?
Cechy organoleptyczne Arabiki i fakt, że jest ona trudniejsza w uprawie, co wiąże się ze szczególnymi warunkami klimatycznymi i wolniejszym tempem wzrostu, wpływają na cenę tej odmiany, która zasadniczo przewyższa cenę Robusty. Wiele osób uznaje tę odmianę za szlachetniejszą. Pamiętajmy jednak, że w każdej pojedynczej filiżance espresso prawdziwą różnicę robi mistrz palenia, który miesza kawy różnego pochodzenia, aby wydobyć z nich pożądane aromaty i smaki. Dlatego też, dzięki tajnym recepturom mieszanki kaw zapewniają ekscytujące, zmysłowe doznania. Tak więc cena pojedynczej filiżanki to nie tylko gatunek ziarna, ale również koszt mistrzostwa baristy i wysokiej jakości trunku kawowego.
Choć dziś na rynkach światowych przede wszystkim rządzi aromatyczna Arabika, detronizując inne gatunki kawy, to jednak warto poznać także mniej popularną Robustę o bardziej wyrazistym smaku. Nie zapomnijmy także, że z powodzeniem możemy mieszać i łączyć te dwa rodzaje ziaren, by zyskać dodatkowy wymiar kawy.